چه شما نیاز داشته باشید تا نظر سرمایه گذاری را، برای پیاده سازی ایده تان جلب کنید و چه بخواهید خودتان کسب و کاری را راه اندازی کنید، نیاز به طراحی نقشه کسب وکار دارید. البته این بدان معنی نیست که نمیتوان ایده ای را بدون داشتن این نقشه راه اندازی کرد اما تهیه آن میتواند به شدت به ایجاد یک تصویر شفاف از آینده آن کسب و کار کمک کند.
این ایده که یک نقشه کسب و کار میبایست حتما نقشه ای با حجم صفحات بالا باشد، یک ایده غلط است. هر نقشه کسب و کار چه برای کاری بزرگ باشد و چه برای کاری کوچک، باید یکسری نکات اساسی را در خود جای دهد و مهمترین نکته آن است که، این نقشه وجود داشته باشد و مدام به روز شود.
اگر شما میخواهید یک نقشه کسب و کار رسمی داشته باشید، نقشه ای که با آن بتوانید جذب سرمایه کنید و یا مسیر آینده تان را به صورت مشخص ببینید، این المان ها باید در آن گنجانده شود.
هر کسی میتواند برای ایده هایی که در سر دارد، یک نقشه کسب و کار بنویسد. تا زمانیکه ایده ای که در سر دارید را به اندازه کافی پخته باشید، و اطلاعاتی که تهیه میکنید، شامل مواردی که در بالا به عنوان اجزای اصلی یک نقشه کسب و کار معرفی شدند، باشد، کفایت میکند. حتی ممکن است این اطلاعات را در سر داشته باشید و بر روی کاغذ پیاده نکرده باشید. اصلا ایراد ندارد؛ تعداد قابل توجهی از کسب و کارهای موفق، این نقشه را تهیه نکرده اند و این نقشه تنها در ذهن صاحب کسب و کار بوده است.
اما توجه کنید که حتما باید یک نقشه کسب و کار داشته باشید.
نکته بسیار مهم این است که اطلاعاتی که آماده میکنید، به خصوص اطلاعاتی که نیازمند تحقیقات یا تحلیل هستند، باید معتبر و دقیق باشند. در غیر اینصورت با احتمال زیاد دچار خطا در تصمیم گیری خواهید شد. خطاهایی که میتواند بار مالی سنگینی به بار بیاورد. اصولا تفاوت متخصصان در تهیه نقشه بازاریابی این است که اطلاعات دقیقتری میتوانند تهیه کنند و به دلیل تجربه ای که دارند، تحلیل هایشان نیز معتبرتر خواهد بود.
اگر به قدرت جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده هایتان اعتماد دارید، خودتان نقشه کسب و کار را تهیه کنید.
اما اگر در هر کجای این مسیر احساس کردید، ممکن است دچار خطاهای محاسباتی شوید، مثلا در تخمین تعداد نیروی انسانی مورد نیاز، یا میزان تبلیغاتی که نیاز دارید و هزینه های آنها، یا مثلا ردیف های هزینه های عملیاتی، بهتر است در طی کردن این مسیر و تهیه نقشه کسب و کار از متخصصین کمک بگیرید. به احتمال زیاد، نسبت به حالتی که خودتان این نقشه را تهیه کنید، ریسک های سرمایه گذاریتان کاهش پیدا میکند.
همانطور که اشاره شد، تهیه این نقشه، یکی از الزام آورترین فعالیت ها برای راه اندازی یک کسب و کار است. چه این نقشه، تنها در ذهن صاحب ایده باشد، چه یک صفحه باشد، و چه چندین مجلد، باید چنین چیزی وجود داشته باشد. معتبر بودن و دقیق بودن اطلاعات هم در نقشه کسب و کار بسیار مهم است.
اما یکی از دام های بزرگ در راه تهیه این نقشه این است که بیش از اندازه برای تهیه اطلاعات دقیق و معتبر، وسواس نشان داد. وسواس بیش از اندازه، باعث میشود در ابتدای مسیر هم هزینه مالی بیشتر شود، هزینه ای که میتواند در پیشبرد کسب و کار بسیار موثر باشد؛ و هم اینکه فرصت زمانی را برای زودتر از رقبا راه اندازی کردن، از بین ببرد.
اگر شما ایده ای به ذهنتان رسیده است، احتمالا شخص دیگری نیز به آن فکر کرده است.
یکی دیگر از دام هایی که پس از تهیه این نقشه وجود دارد، تکیه بیش از اندازه به اطلاعات جمع آوری شده و عدم به روزرسانی آنهاست. تحلیل ها بر پایه اطلاعات هستند؛ اطلاعات غلط معادل است با تحلیل های غلط. تحلیل های غلط معادل است با افزایش درصد خطا و افزایش هزینه ها. هر چند تعهد داشتن به اجرایی کردن نقشه کسب و کار بسیار مهم است اما نکته مهم این است که توجه کنیم که حتما باید اطلاعات موجود را به صورت مداوم به روزرسانی کنیم.
محیط کسب و کار، مشتریان و رقبا، میتوانند تغییر کنند؛ آنوقت، شما هم باید تغییر کنید.
دام دیگری که به خصوص بیشتر برای افرادی پیش می آید که به متخصصین مراجعه نکرده باشند، عدم تخصیص صحیح و یا تخصیص بیش از اندازه سرمایه و یا درآمد، به موارد غیر قابل پیش بینی است. اگر جزو دسته افرادی هستید، که قدرت ریسک بالایی دارید، ریسک کنید؛ اما اینکار را با درنظر گیری بخشی از سرمایه یا درآمد برای موارد غیر قابل پیش بینی انجام دهید. اگر هم جزو افرادی هستید که نسبتا محافظه کار هستید، یادتان نرود که بیش از اندازه این بخش را بزرگ نبینید. بزرگ دیدن این بخش قطعا مانعی برای ورود شما به بازار کسب و کار خواهد شد.
با ظهور استارت آپ ها و کسب و کارهای خانگی، و به دلیل عدم وجود سرمایه برای همه در زمان شروع یک کسب و کار، نقشه کسب و کار نیز کوچکتر شده و تا جایی که یک مدل کسب و کار برای شروع کفایت کند، پیش رفته است. بوم مدل کسب و کار، در واقع یک نقشه کسب و کار کوچک شده است که البته بسیاری از جزئیات این نقشه را نداشته و یا حداقل به صورت مکتوب ندارد، اما به شدت برای استارت آپ ها پاسخگو است.
اگر در شرف راه اندازی کسب و کاری هستید، به شما توصیه میکنیم قبل از هر کاری یک جلسه مشاوره داشته باشید. مسلما هر چقدر اطلاعات درستی در خصوص کاری که میخواهید انجام دهید، بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاریتون کمتر خواهد شد.
